*શ્રીપાલ-મયણા સુંદરી,*
*કર્મ સિદ્ધાંત કથા*
*નવપદનો મહિમા જૈન જગતમાં અજોડ છે.*
*શાસ્ત્રો અનુસાર લગભગ અગિયાર લાખ વર્ષ પૂર્વે અનંત કલ્યાણકારી ભગવાન મુનિસુવ્રત સ્વામીજીના સમયમાં આ તપસ્યા કરવામાં આવી હતી.*
*જિનશાસનની પરમ ઉપાસક સુશ્રાવિકા મયણાસુંદરીએ, જિનભટ કર્મના સિદ્ધાંતમાં અતૂટ શ્રદ્ધા ધરાવતા, તેમના સારા પતિ મહારાજા શ્રીપાલના રક્તપિત્ત નિવારણ માટે ઉજ્જૈન શહેરમાં સિદ્ધચક્રજીની પૂજા કરીને તેમને તે ભયંકર રોગમાંથી મુક્તિ અપાવી હતી.*
*આ તપના મહિમાનો ઉલ્લેખ લગભગ 2600 વર્ષ પહેલાં વર્તમાન જિનશાક દેવ શ્રી મહાવીરસ્વામીજીએ અનંતલબ્ધિનિધાય ગૌતમસ્વામીજી અને શ્રેણિક મહારાજાને આપેલા ઉપદેશોમાં કર્યો હતો.*
*ઉજ્જૈન નગરીમાં મહાપ્રતાપી પ્રજાપાલ નામનો રાજા રાજ કરતો હતો, તેની દરેક રાણીઓને એક પુત્રી હતી, પ્રથમ રાણી સોભાગ્યસુંદરીની પુત્રીનું નામ સુરસુંદરી હતું, જે સ્વભાવે જૂઠાણામાં વિશ્વાસ કરતી હતી, બીજી રૂપસુંદરીની પુત્રીનું નામ મયણાસુંદરી હતું.*
*મયણાના પિતા - એક દિવસ રાજ્યસભામાં તેમની પુત્રીઓની બુદ્ધિમત્તાની પરીક્ષા લેતી વખતે રાજાએ કર્મના પ્રશ્ને પૂછ્યું, શું પિતાના કર્મથી મળેલી ઐશ્વર્યથી તમે બધા સુખ મેળવી શકો છો..?*
*પ્રશ્ન-જવાબમાં સુરસુંદરીએ કહ્યું... મને મારા મહાન રાજા પિતાની કૃપાથી બધું જ મળશે.*
*પ્રશ્નમાં, મયણાસુંદરીએ કહ્યું... તમામ આત્માઓને તેમના ભૂતકાળ અને વર્તમાન કર્મ પ્રમાણે સુખ અને દુ:ખ મળે છે, તેને કોઈ વધારી કે ઘટાડી શકતું નથી.*
*મયણાના પિતા - આ સાંભળીને અભિમાની રાજા ખૂબ જ ગુસ્સે થયા અને બોલ્યા... મયણા.. તને આ હીરા જડેલા રેશમી વસ્ત્રો, સ્વાદિષ્ટ ભોજન, રત્નોના ઝૂલા, દાસ અને દાસીઓ બધું જ મારી દયાથી મળી રહ્યું છે.*
*માયના.. બાપ, તમે ગુસ્સે ન થાવ, મારા આગલા જન્મમાં કરેલા કર્મોને લીધે મેં અહીં જન્મ લીધો છે.*
*જેમણે ભૂતકાળમાં સદાચારી કાર્યો કર્યા હોય, જિન્નાહ, રાજા, પદ કે ત્રિયંચા માટે અતૂટ આદરભાવ રાખ્યો હોય, તેઓને ગમે તે જીવન મળે…*
*રાજા શ્રીપાલકુમારના ઘરે જન્મ લીધા પછી પણ તેને રક્તપિત્ત કેમ છે?*
*શ્રીપાલ રાજા હિરણ્યપુર શહેરના પૂર્વ ગૃહ શ્રીકાંત રાજામાં હતા, જેને શિકારનું વ્યસન હતું. તેમની રાણી શ્રીમતી ઉત્કૃષ્ટ ગુણવત્તાની... જૈન ધર્મમાં અતૂટ શ્રદ્ધા ધરાવતી, તે હંમેશા રાજાને એકાંતમાં સમજાવતી... પ્રણેશ! કોઈપણ જીવની હિંસા જન્મો સુધી ભયંકર પરિણામ ભોગવવી પડે છે, આ જઘન્ય કૃત્યથી હું અને પૃથ્વી બંને શરમમાં મુકાઈ રહ્યા છીએ. પણ ખોટા માર્ગના વ્યસનીઓ આટલી ઝડપથી ક્યાં સમજી જવાના હતા?*
*એક દિવસ રાજા શ્રીકાંત સાતસો લોકોના ટોળા સાથે ભયંકર જંગલમાં શિકાર કરવા ગયા, ત્યાં એક સાધુને ધ્યાને ઉભેલા જોઈને બધા કટાક્ષથી કહેવા લાગ્યા, આ કોઈ રોગથી પીડિત કોળીયો છે, તેને મારી નાખો! રાજાના મુખમાંથી બહાર આવતાં જ મુનિરાજને મારવા માટે બધા લોહી વહેવા લાગ્યા.આ દ્રશ્ય જોઈ રાજા શ્રીકાંત આનંદરસમાં ડૂબી ગયો.*
*મુનિવરે સમતામાં લીન થઈને આત્મ-સાક્ષાત્કાર કર્યો, બીજી તરફ શ્રીકાંતને આખરે ભૂતપૂર્વ પુણ્યના ઉદય દ્વારા તેના દુષ્ટ કાર્યોનો અહેસાસ થયો, અને તેના મહાન પાપોનું પ્રાયશ્ચિત કરતી વખતે, તેણે દીક્ષા-સંયમ લીધો.*
*જિનશાસનના નવા પદોની ઉપાસના કરતા શ્રીકાંતના આત્માએ રાજા શ્રીપાલના ઘરે તેમના મૃત્યુ પછી જન્મ લીધો, ભૂતપૂર્વ પુણ્ય અને કઠોર પશ્ચાતાપને કારણે, રાજાનો જન્મ ઉમ્બર નામથી થયો હતો, પરંતુ તે જન્મની સાથે જ રક્તપિત્તથી પીડિત હતો.*
*રાજા શ્રીકાંતના અગાઉના ઘરના સાતસો સૈનિકો પણ રક્તપિત્તથી પીડાતા માનવ જન્મમાં આવ્યા, જ્યારે શ્રીપાલ કુમાર મોટો થયો, ત્યારે એક દિવસ તકે, રક્તપિત્તીઓનું એક જૂથ તે ગામમાં આવ્યું અને શ્રીપાલકુમારને તેમની સાથે લઈ ગયા. નામ ઉંબરાણા).*
*બીજી બાજુ, પ્રજાપાલ રાજાએ પુત્રી સુરસુંદરી (પિતા-કામદાર) ને ઇચ્છિત વરદાન આપ્યું, અને તેના લગ્ન શંખપુરીના અધિપતિ સ્વરૂપ રાજા અરિદમન સાથે, શાહી ઐશ્વર્ય સાથે, વિશિષ્ટ સંપત્તિ અને દહેજમાં ગુલામો આપીને કર્યા.*
*અભિમાની પિતા પ્રજાપાલે માયનાને ક્યાં શ્રાપ આપ્યો... તેં મારું અપમાન કર્યું છે, તું ખરેખર નાદાન માથા છે, આ રાજ્યસભાની સામે તેં મારા માન-સન્માનને ઠેસ પહોંચાડી છે, તેની સજા તને ચોક્કસ મળશે.*
*બીજે દિવસે પ્રજાપાલ શિકારે નીકળ્યો, ત્યાં એક ટોળું આવતું જોયું, ખબર પડતાં ખબર પડી.. એ સાતસો રક્તપિત્તીઓનું ટોળું છે.*
*રાજાનું વિરોધી મન ઘમંડી બની ગયું અને તેણે મયણાની પુત્રીના લગ્ન રક્તપિત્તના રાજા ઉંબરાણા સાથે કરવાનું નક્કી કર્યું. વિચારવા લાગી.. માયા કર્મ-કર્મ કરે છે, તેને કર્મનું સીધું પરિણામ મળવું જોઈએ, એ કડવા શબ્દો હજી પણ મારા મનમાં ઘૂસી રહ્યા છે.*
*ઉંબરાનું સરઘસ મહેલ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે, રાણા ખચ્ચર પર સવાર છે, કોથુલનું વાતાવરણ છે... બધા રોગથી નબળા છે, કેટલાક લંગડા છે, ઘણાના શરીર પર ઘા છે, લોહી ટપકતું છે, માખીઓ ગુંજી રહી છે હા, તે તેમને જોઈને લાગતું હતું.. તેઓ નરક કરતા પણ ખરાબ જીવન જીવી રહ્યા છે.*
*રાજ્યસભામાં પ્રજાપાલે આદેશ સ્વરૂપે કહ્યું... માયાણા! તારો પતિ આવ્યો છે, તારાં કર્મોથી પ્રાપ્ત થાય છે, તેની સાથે લગ્ન કરો અને તમામ પ્રકારના આનંદનો આનંદ માણો.*
*કર્મ આધારિત ભાગ્યમાં માનનારી મયણાસુંદરીએ એક ક્ષણનો પણ વિલંબ કર્યા વિના, પીડામાં વિલાપ કરીને, રક્તપિત્તના ગળામાં માળા અર્પણ કરી અને તેને તેના પતિ તરીકે સ્વીકારી લીધો. ઉંબરાએ સ્તબ્ધ સ્વરે મયણાને કહ્યું, ઊંડો વિચાર કર, કંચનવર્ણી, તારું શરીર મારા સંગથી નાશ પામશે, મને તારા જેવો પતિ માનવો એ યોગ્ય નથી.*
*આટલા શબ્દો સાંભળીને મયણાને ખૂબ જ દુઃખ થયું, તેની આંખમાંથી આંસુ ટપકવા લાગ્યા, પતિના ચરણોમાં પડી અને બોલી, હે પ્રાણેશ્વર..! તમે શું કહો છો, જેમ સૂર્ય પશ્ચિમ દિશામાં ઉગતો નથી, તેવી જ રીતે સતી સ્ત્રીઓ તેમના પતિના ધર્મથી ક્યારેય ડગમગતી નથી.*
*ભૂતકાળમાં કરેલા પુણ્ય કાર્યો, જિન્નાહ, રાજા, પદ કે ત્રિપુટીના શબ્દો પર અતૂટ આદર, જે પણ જીવન પ્રાપ્ત થયું છે, જેઓ ન્યાયી જિનાની અનુસાર જીવન જીવે છે તેઓને પરમ કૃપાળુ પરમાત્માનું માર્ગદર્શન ચોક્કસપણે મળે છે. યાદ રાખો. , આપણો વર્તમાન પણ આગામી જીવનનો ભૂતકાળ બની જશે. - તરત જ જાગો અને આગળ વધો.*
*મયણાસુંદરી - જ્યારે વહેલી સવાર થઈ ત્યારે મયણાએ તેના પતિને કહ્યું, હે પ્રાણનાથ, ચાલો આપણા ભગવાન આદિનાથના મંદિરે જઈએ અને યુગાદિદેવના દર્શન કરીએ.મયણાએ ચૈત્યવંદન, અનુષ્ઠાન વગેરે કર્યા પછી પ્રભુને પ્રાર્થના કરવાનું શરૂ કર્યું, હે પ્રભુ! તું જગતમાં ચિંતામણિ રત્ન સમાન છે, મોક્ષ આપનાર તું જ છે ! આશ્રયમાં આવેલા આ સેવકનો આધાર પણ તમે છો, અમારા દુ:ખ અને દુર્ભાગ્ય દૂર કરો.*
*જિનેશ્વરની પૂજા કર્યા પછી, મયણાએ પતિ પ્રાણનાથને કહ્યું, ગુરુ ભગવંત નજીકની નર્સરીમાં બેઠા છે, અને તેઓ સૂચનાઓ આપી રહ્યા છે.. ચાલો આપણે પણ ધર્મનો ઉપદેશ સાંભળીએ! સંદેશ પછી માયાએ ગુરુદેવને વિનંતી કરી અને કહ્યું, ગુરુદેવ! આગમ શાસ્ત્રોમાં જોઈને એવો ઉપાય જણાવો કે તમારા આ ભક્તના શરીરનો રક્તપિત્તનો રોગ નાશ પામે.*
*ત્યારે આચાર્ય ભગવંતે કહ્યું: યંત્ર-તંત્ર-ગોવાળ-લૂંટ-મણિમંત્ર-દવા વગેરે ઉપાયો જણાવવા એ જૈન ઋષિઓનું આચરણ નથી, ગુરુદેવે આગમ જોઈને માયાને કહ્યું, એમ કર! આ તપની શરૂઆત આસોજ શુક્લ સપ્તમીથી કરો અને નવ આયંબિલ કરો, તેવી જ રીતે ચૈત્ર શુક્લ સપ્તમીથી કરો.*
*કુલ સાડા ચાર વર્ષ સુધી એટલે કે 9 ઓલીજીઓની શુદ્ધ ભક્તિથી છળ, ભ્રમ અને અહંકાર વિના પૂજા કરવી જોઈએ.*
*નવપદની આરાધનાઃ આ તપની શુદ્ધ ઉપાસનાથી તમામ રોગ, દુ:ખ અને દુર્ભાગ્યનું નિવારણ થાય છે. પૂજા કર્યા પછી પક્ષ લગાડવાથી અઢાર પ્રકારના રક્તપિત્તના રોગો નાશ પામે છે, પેઢા અને ઘા પણ મટે છે, વિવિધ પ્રકારની પીડાઓ, તમામ પીડાઓ દૂર થાય છે. મન-વચન-શરીરને સંયમમાં રાખીને, શુદ્ધ ઉચ્ચારણ સાથે, નવપદની ભક્તિ સાથે, ધાર્મિક તપ-આરાધના કરો, દરેક પ્રકારના દુઃખોમાંથી મુક્તિ મેળવીને, આ લોકમાં અને આ લોકમાં પણ ઇચ્છિત સિદ્ધિઓની પ્રાપ્તિ થશે.*
*જિન ગુરુ મુનિચંદ્રસૂરીશ્વરજીએ મયણાને શ્રી સિદ્ધચક્રજીનું સાધન બનાવ્યું અને સમગ્ર પદ્ધતિ સમજાવ્યા બાદ આશીર્વાદ સ્વરૂપે વરદાન આપ્યું. એ જ રહીને બંનેએ ગુરુદેવની નિદ્રામાં નવપદજીની પૂજા કરી, આયંબિલ તપસ્યા, ગુરુની આજ્ઞા મુજબ નવ દિવસ સુધી અનુષ્ઠાન સંપન્ન થયું.*
*આયંબિલના પ્રથમ દિવસથી* *સકારાત્મક પરિણામ, નવમાં*
*તે દિવસની પૂજા પૂર્ણ થઈ હશે..* *ઉંબરાના તમામ પ્રકારના રોગોનો નાશ થયો.. રાણાએ ફરીથી તેજસ્વી, તેજસ્વી, રાજકુમાર શ્રીપાલનું રૂપ ધારણ કર્યું.*
*ભૂતકાળમાં કરેલી ભૂલો માટે તેમના આધ્યાત્મિક પશ્ચાતાપ અને અહીં શુદ્ધ ભક્તિ સાથે જિનશાસનના નવ રત્નોની પૂજાનું આ પરિણામ હતું.*
*આદરણીય જિંગરુદેવની ધર્મસભા.. જિનશાસન મહિમા, જૈનમ જયતિ શનમ અને ગુરુદેવના ઉપદેશો સાથે એક અવાજ ગુંજી ઉઠ્યો.*
*ગુરુદેવ અને માતાના આશીર્વાદ - શ્રીપાલ મયણાસુંદરી બંને તેજસ્વી રૂપ અને ગુરુદેવના આશીર્વાદ સાથે તેમના ઘરે પહોંચ્યા, બંનેએ માતાના ચરણ સ્પર્શ કર્યા, માતાએ બંનેને ભેટી પડ્યા અને કરુણાથી આશીર્વાદ આપ્યા, જિનવાણીના માર્ગદર્શનને શાશ્વત ગણાવ્યું. પુત્રવધૂનો હૃદયથી આભાર વ્યક્ત કર્યો, પુત્રવધૂએ પણ ખુશીના આંસુ સાથે ફરી માતાના ચરણ સ્પર્શ કર્યા.*
*કલ્યાણમિત્રોનો પણ ઉદ્ધાર - અતિ આનંદથી જિનશાસનની આરાધના કરી રહેલા આ દંપતીએ તેમના 700 રક્તપિત્તના સાથીઓને પણ નવપદની વિધિવત પૂજા કરી તેમના રોગ દૂર કરીને સ્વસ્થ બનાવ્યા. કલ્યાણ કરનાર મિત્રનું કર્તવ્ય અને મિત્રતાનું ફળ.*
*અશુભ કર્મોને કારણે બહેન રૂપસુંદરી બની નૃત્યાંગના - વર્ષો પછી એક દિવસ રાજા પ્રજાપાલ (મયણાના પિતા)એ મહાકાલના રાજાના સ્વાગત માટે એક કાર્યક્રમ યોજ્યો, તેમાં શ્રીપાલરાજા, મયણાને પણ બોલાવવામાં આવ્યા, કાર્યક્રમમાં નૃત્ય રાખવામાં આવ્યું અને નૃત્યકારો પણ હતા. આમંત્રિત... અશુભ કાર્યોની શરૂઆત અને તેમના ઉદયને કારણે તે નૃત્યાંગનાની ઓળખ માયનાની બહેન રૂપસુંદરી તરીકે થઈ, જ્યારે બધાને ખબર પડી, ત્યારે સુર સુંદરી બહેન માયનાના પગે પડી અને ખૂબ રડી, અને પોતાની સમગ્ર વ્યથા જણાવી. , તેણી કેવી રીતે વેશ્યાગૃહમાં પહોંચી, અકથ્ય વેદનાઓ સહન કરી, મયણાએ તેણીને સાંત્વના આપી અને તેણીને ઘરે લઈ ગઈ, સુરસુંદરીએ પણ પસ્તાવો કર્યો અને તેના સ્વ-કર્મોનો સ્વીકાર કર્યો અને પૂજામાં વ્યસ્ત થઈ.*
*રાજા પ્રજાપાલને પણ પોતાની ભૂલનો અહેસાસ થયો - તેણે માયાને કહ્યું.. હું તને દુઃખી કરવા માંગતો હતો.. તું ખુશ થઈ ગયો અને સુરસુંદરીને ખુશ કરવા માંગતો હતો.. તે દુઃખી થઈ ગયો.*
*પ્રજાપાલે માથું નમાવીને ભૂલ સ્વીકારી લીધી અને સ્વીકાર્યું કે હું સાવ ખોટો હતો, હું કોઈને પણ સુખી કે દુઃખી કરી શકું એ અસત્ય છે.* *વાસ્તવમાં કર્મ એ સત્તા છે, રાજા મહારાજાની પ્રજા બધી જ કર્મધિ છે.. આ સત્ય મેં પ્રત્યક્ષ જોયું છે.*
*શ્રીપાલનો મહારાજા તરીકે રાજ્યાભિષેક થયો - બીજી તરફ પ્રજાપાલ રાજાએ પણ માલવ દેશના રાજગાદી પર શ્રીપાલના રાજ્યનો અભિષેક કર્યો અને વૈરાગ્ય સ્વીકારીને પોતે આત્મજ્ઞાન માર્ગે ચાલી નીકળ્યા.તેમણે ઘોડાઓ સાથે શંખપુરનું રાજ્ય પણ આપી દીધું. , ઝવેરાત વગેરે. તે સમયના લગભગ 700 રાજાઓએ નમીને શ્રીપાલની આજ્ઞા સ્વીકારી.*
*ચારેબાજુ જીન્ધારામ જીનવાણીની જયના નાદ ગુંજી ઉઠ્યા*
*જગત કૃપાલુ મહાવીર પરમાત્માએ ગાંધાર ગૌતમસ્વામીજી અને શ્રેણિક રાજાની ઉપસ્થિતિમાં નવપદ ઉપાસના તેમજ શ્રીપાલ માયાના નવપદ ઉપાસનાનું વિગતવાર વર્ણન કર્યું હતું.*
*15મી સદીમાં શ્રી રત્નશેખર સૂરીશ્વરજીએ પ્રાકૃત ભાષામાં કવિતા લખી, 18મી સદીમાં ઉપાધ્યાય શ્રી વિનય વિજયજી અને યશો વિજયજીએ શ્રીપાલ ચરિત્ર રાસ લખ્યો. પ્રવચનો યોજાઈ રહ્યાં છે.*
*જગત બેનેકર ભગવંત મહાવીર દેસના...*
*હિતકારી અરિહંત પ્રભુ, સિદ્ધ ભજો ભગવંત!*
*આચરજ ઉવઝાઈ ટિમ, સાધુ સકલ ગુણવંત !!*
*અર્થ - અનંત કલ્યાણકારી અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, સાધુ ભગવંતની ઉપાસના કરો.*
*ભાગ્યે જ દુર્લભ જ્ઞાન ગુણો, ચારિત્ર્ય સંન્યાસ, સારા વિચારો!*
*સિદ્ધચક્ર એ. સેવંતા પામીજે ભાવપર*
*અન્યથા દુર્લભ સમ્યગ દર્શન-જ્ઞાન-ચરિત્ર-સાપસ્યની શુદ્ધ ભક્તિથી પૂજા કરવાથી આત્મા બ્રહ્માંડના મહાસાગરને પાર કરે છે.*
ટિપ્પણીઓ નથી:
ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો